Kırkağaç Çiftehanlar Camii - Kubbenin Sırrı

Cennetlerin Kapıları

Bu hafta Çiftehanlar Camii'nin kubbe kısmını inceleyeceğiz. Kubbe ağaç malzeme kullanılarak şekillendirilmiş, şekillendirilen kısmın üzeri horasan sıva ile kaplanmıştır. Daha sonra resim süslemeleri ve alçı işlemeler yapılmıştır. Boya ve sıva ustası Merhum Mehmet Tekşen’den sağlığında aldığım bilgiye göre tavanda son tadilat 1950’li yılların sonunda bizzat kendisi tarafından yapılmıştır. Tadilat izleri bakıldığında açıkça belli olmaktadır.

Yüz yılı aşkın bir süredir ibadet edilen Çiftehanlar Camii'nin kubbesi güzelliği ile herkesin ilgisini çekmiştir. Fakat pek az kişi kubbenin sırrına vakıf olmuştur. Atalarımız kubbeye işledikleri resimlerle namaz kılan cemaate mesaj vermek istemişlerdir. O mesajda şudur; kıldıkları 5 vakit namaz ile cennete çok yakın olduklarını, yapılan her ihlaslı ibadet ve hayrın insanları cennete götüreceğini ifade etmişlerdir. Kubbedeki resimler dikkatlice incelendiğinde bu kolayca anlaşılacaktır.

Çiftehanlar Camii

Kubbede 8 adet kapı resmedilmiştir. Bu da İslam inanışına göre var olan 8 cennete işaret etmektedir. Bu cennetlerin isimlerini sayacak olursak:

1. Cennet’ün – Naîm: Nîmetler bahçesi,

2. Cennet-i Adn: daimi kalınacak bahçe,

3. Cennet’ül – Me’vâ: Barınılacak bahçe,

4. Cennetu’l-Firdevs: Bahçe,

5. Dâr’ul – Huld: daimi kalınacak yer,

6. Dâr’ul – Karar: İkamet olunacak yer,

7. Dâr’us – Selâm: Emniyet ve selâmet yeri.

8. İlliyyûn: Yücelerin yücesi.

Olarak sıralayabiliriz. Her cennetin kapılarının ayrı ayrı isimleri vardır. Bu kapıların isimlerine izafeten kubbedeki kapıların isimlerini de şöyle sayabiliriz:

1. Tövbe kapısı

2. Namaz kapısı

3. Oruç kapısı

4. Zekât kapısı

5. Sadaka kapısı

6. Hac ve Umre kapısı

7. Cihat kapısı

8. Sıla-i Rahim kapısı

Yine kubbedeki kapı resimleri aralarına çeşit çeşit meyve ve çiçek resimleri yerleştirilmiştir. Bunlarında cennetin süsleri ve cennet taamları olduğu ifade edilmeye çalışılmıştır. Burada sepet içinde ve asmalarda üzümler, kesilmiş bir karpuz, yine bir başka sepet içinde; incir, armut, nar, kayası, elma, üzüm gibi meyveler ile vazolar içinde çiçek resimleri bulunmaktadır. Kapı üstlerinde alçı işleme şeklinde asma ve gül ağaçları da dikkat çekmektedir. Yine tavanın dört köşesinde gül resimleri bulunmaktadır. Gül’ün bu kadar fazla işlenmesinin sebebi peygamber efendimiz (S.A.V)’e olan aşkın bir göstergesi olduğu kanaatini taşımaktayım.

Kubbenin ve tavanın ağırlığını dağıtmak için kullanılan tonoz kolonların üzerlerine ise sırasıyla Allah Lafzı, Muhammed (S.A.V.) ismi ile dört büyük halifenin; Ebubekir, Ömer, Osman ve Ali efendilerimizin isimleri ve peygamber efendimizin torunları olan Hüseyin ve Hasan efendilerimizin isimleri nakış edilmiştir.

Tavandaki resim ve alçı işlemeler az da olsa yılların getirdiği yorgunluk ile zarar görseler de, yine de canlılığını korumayı başarmışlardır. Bu canlılığın sebebi resimler çizilirken kullanılan kök boyadan gelmektedir. Bizden beklenen ise ata yadigârı bu eserlere biraz daha ilgi ve ihtimam göstermemiz şeklinde olmalıdır.

Bundan sonra tavandaki resimlere daha bir aşkla bakılacağını umuyorum. Çiftehanlar camiinin sırlarını işlemeye devam edeceğiz.

Yazı, Kırkağaç Tarihi sitesindeki 10 Eylül 2013 tarihli Kırkağaç Çiftehanlar Camii - Kubbenin Sırrı yazısından alınmıştır.