Manisa iline bağlı olan Akhisar, Manisa'nın il merkezi dışında nüfusu en yoğun olan ilçesidir. Nüfusu yaklaşık 170 bindir. Manisa ilinin kuzeybatısında bulunan ilçenin en önemli geçim kaynağı tarımdır. İzmir-İstanbul yolu üzerinde yer alan Akhisar, tarihi erken bronz çağına kadar inen antik Thyateira Kenti'nin üzerine kurulmuştur.
Thyateira Antik Kenti;
Thyateira’da ilk arkeolojik kazı 1962 yılında Prof.Dr.Yusuf Boysal başkanlığında Tepe Mezarlığı denilen ören yerinde sınırlı bir alanda yapılmıştır ancak sonuçları yayınlanmamıştır. 2011 yılından itibaren Bakanlar Kurulu kararıyla kazılar Prof.Dr.Engin Akdeniz başkanlığındaki bir ekip tarafından halen devam etmektedir.
Thyateira antik kentine ait en eski yazılı veriler MÖ.3. yüzyıla aittir. Hastane Höyüğü’nde konumlanan bu ilk yerleşimin Makedonyalılar'a ait bir koloni olduğu düşünülmektedir. Akhisar'ın (Merkez) Lydia döneminden itibaren aralıksız yerleşim alanı olarak kullanıldığı düşünülmektedir. Akhisar’da arkeolojik kalıntıların neredeyse tamamı yerleşimin altında kalmıştır. Malesef antik kentin kurulu olduğu alan günümüzde Akhisar ilçe merkezini oluşturmaktadır.
Antik kent kalıntıları, Akhisar kent merkezinde bulunan Tepe Mezarı mevkinde ziyarete açıktır. Tepe Mezarlığı adıyla da bilinen ve kazıların devam ettiği alanda kalıntılardan en dikkat çekeni MS.2 ile 4. yüzyıllar arasına tarihlenen Sütunlu Roma Caddesi'dir. Tepe Mezarı mevki aslında daha çok Akhisar ve çevresinde bulunan arkeolojik kalıntıların depolandığı alan olarak kullanılmıştır.
Akhisar Müzesi'nin hizmete açılmasıyla depo görüntüsünden nihayet kurtulmuş ve yakın zaman önce başlayan restorasyon çalışmaları ve çevre düzenlemesi sayesinde ören yeri hüviyetinine kavuşacaktır. Ayrıca bu çalışmalarda Roma Caddesi'nin yeniden ayağa kaldırılması da amaçlanmaktadır.
Thyateira Kilisesi;
İncil’de sözü edilen Hıristiyanlığın ilk yedi kilisesinden biri olan Thyateira Kilisesi, Akhisar'da bulunmaktadır. Hristiyanlığı kabul eden ilk 7 cemaatin bulunduğu, döneminin güçlü ekonomisine sahip, önemli yol güzergahlarında yer alan, kalabalık nüfusa sahip yerleşimlerden biri de Thyateira'dır. İncil'de Thyateira'dan iki bölümde söz edilmektedir. Birincisi; Aziz Paulus’un Makedonya’daki Filipi kentinde Thyateiralı olan ve kumaş ticaretiyle uğraşan Lidya adında bir kadından bahsettiği kısımdır;
Bizi dinleyenler arasında Tiyatira Kentinden Lidya adında bir kadın vardı. Mor kumaş ticareti yapan Lidya, Tanrıya tapan biriydi. Pavlus’un söylediklerine kulak vermesi için Rab onun yüreğini açtı. Lidya ev halkıyla birlikte vaftiz olduktan sonra bizi evine çağırdı. “Beni Rab’bin bir inanlısı kabul ediyorsanız, gelin evimde kalın” dedi ve bizi ikna etti.
İkincisi ise; Kendini peygamber ilan eden Thyateira’da yaşayan Jezebel adındaki bir kadından bahsedildiği bölümdür;
“Tiyatira’daki kilisenin meleğine yaz... Ne var ki, bir konuda sana karşıyım: Kendini peygamber diye tanıtan İzabel adındaki kadını hoşgörüyle karşılıyorsun. Bu kadın öğretisiyle kullarımı saptırıp fuhuş yapmaya, putlara sunulan kurbanların etini yemeğe yöneltiyor.
Bazilika olduğu düşünülen yapı; kuzey-güney yönünde uzanmakta, kuzey kesiminin iç kısmı apsis şeklinde ve duvarları 4-5 m. yüksekliğindeki dikdörtgen planlı yapı MS.2 ile 6. yüzyıllar arasına tarihlenmektedir. Bazilika olduğu düşünülen yapı 1968-1971 yılları arasında arkeolog Rüstem Duyuran tarafından ortaya çıkarılmıştır. Şunu belirtmek gerekir ki İncil’de sözü edilen ilk yedi kiliseden biri olan Thyateira Kilisesi henüz bulunamamıştır ve günümüzdeki kilise yapıları gibi düşünülmemelidir. Ritüeller için kullanılmış olan bu yapı her hangi bir özelliksiz yapı olabilir. Bu yapı bulunmuş olsa bile kanıtlamak çok güç olacaktır.
Akhisar Müzesi;
Müze, 2012 yılında açılmıştır. Ancak bina ilk olarak 1933 yılında Ali Şefik Hastanesi olarak yapılmıştır. Sonradan Milli Eğitim Bakanlığı'na devredilen bina 1992 yılına kadar Ali Şefik Ortaokulu olarak hizmet vermiştir. Yine 1994-2007 yılları arasında Öğretmen Evi olarak hizmet veren binanın müze olarak kullanılmasına karar verilmiş ve 2007 yılında onarımına başlanan müze, 2011 yılında bitirilmiştir. Akhisar Müzesi, 11 farklı bölümde 1451 eserin sergilendiği arkeolojik ve etnografik eserlerden oluşmaktadır. Müzede yer alan M.Ö. 6000-3000 yıllarına tarihlenen Yortan Seramikleri, figürinler, yağ kandilleri, mezar stelleri ve cam eserler görülmeye değerdir.
-YAZI SONU-
KAYNAKÇA;
1-“Akhisar” - https://tr.wikipedia.org/ adlı siteden erişildi.
2-“Akhisar Müzesi” - https://kulturportali.gov.tr/ adlı siteden erişildi.
3-“Thyateira” - https://kulturportali.gov.tr/ adlı siteden erişildi.
4-“Thyateira Kazısı” - http://thyateirakazisi.com/ adlı siteden erişildi.
Yazı Sınırlar Olmadan sitesindeki 31 Aralık 2019 tarihli Akhisar - Thyateira Antik Kenti ve Kilisesi yazısından alınmıştır.
Comentários